Urazy kręgosłupa to grupa różnego rodzaju schorzeń, które dotyczą jego kolejnych elementów i odcinków. Jednym z nich jest uszkodzenie odcinka szyjnego kręgosłupa typu “smagnięcia biczem”, które po angielsku określa się jako whiplash injury.

Jak powstają urazy typu whiplash?

Uraz typu whiplash powoduje wykonanie: po pierwsze gwałtownego odgięcia głowy do tyłu, a po drugie nagłe zgięcie szyi do przodu. Najkrócej można opisać whiplash injury jako naciągnięcie szyi. Przyczyną bardzo często jest uderzenie w tył samochodu podczas wypadku drogowego, uraz może powstać również podczas uprawiania niektórych sportów, na przykład narciarstwa wodnego, windsurfingu, rugby, jazdy konnej lub karate, judo i innych sportów walki. Innymi przyczynami mogą być także skok “na główkę” do płytkiego zbiornika, a nawet jazda kolejką w wesołym miasteczku.

Co ważne, często objawy nie występują bezpośrednio po urazie, ale pojawiają się kilkanaście godzin później, zdarzają się również przypadki wystąpienia oznak urazu kilka dni lub tygodni później. W wielu sytuacjach osoby, które brały udział w wypadku lub odniosły kontuzję uważają, że nic im się nie stało. Bardzo ważne jest jednak, aby po każdym podejrzanym urazie typu whiplash wykonać odpowiednie badanie lekarskie.

Na czym polega whiplash?

Podczas urazu zostają uszkodzone kości, mięśnie, wiązadła, struktury nerwowe, a także torebki stawowe. Objawami urazu typu smagnięcie biczem są między innymi ból szyi i głowy, który może przechodzić również na kończyny dolne, a także zmniejszenie ruchliwości odcinka szyjnego oraz sztywność karku, Są to oczywiste problemy wynikające z urazu, jednak mogą pojawić się również objawy innego rodzaju, takie jak na przykład problemy z widzeniem, szum w uszach, światłowstręt, zaburzenia koncentracji, trudności z zasypianiem, drażliwość oraz zmęczenie. Może również pojawić się stres oraz zespół stresu pourazowego.

W poważniejszych przypadkach dochodzi do rozległych zaburzeń czuciowych, docierających nawet do kończyn dolnych, a także nadreaktywności rdzenia kręgowego, która powoduje wzmocnienie odruchu cofania lub duże problemy z ruchomością szyi.

Jakie leczenie?

Leczenie urazu typu whiplash zależy od rozległości i ciężkości uszkodzeń poszczególnych tkanek. Jeśli nie wykazano poważnych następstw w rodzaju złamań czy przerwania ciągłości struktur nerwowych (i wystąpienia poważnych zaburzeń neurologicznych), leczenie jest takie samo jak w przypadku innych urazów. Bardzo często stosuje się leki przeciwbólowe, odpoczynek przez okres 4-6 tygodni od urazu.

Jeśli natomiast po okresie gojenia tkanek dolegliwości bólowe nadal się utrzymują, konieczna może być dalsza diagnostyka. Tu szczególne znaczenie ma diagnostyka metodą McKenzie’go. Pozwoli ona na wstępna ocenę rodzaju uszkodzonych tkanek, a także wyznaczy dalsze postępowanie. Przy braku poprawy lub pogorszeniu dolegliwości może być wskazane wykonanie badania obrazowego- rezonansu magnetycznego szyi. Często pacjenci po urazie szyi mają zalecany kołnierz ortopedyczny.

Pamiętajmy, że założenie kołnierza ma sens jedynie na czas gojenia tkanek. Po tym czasie zbyt częste noszenie kołnierza może doprowadzić stopniowo do zaniku mięśni szyi i nasilenie dolegliwości bólowych.